نکات مهم درباره ارتودنسی دندانها
نکات مهم درباره ارتودنسی دندانها
امروزه بیشتر افراد به دنبال روشهایی متفاوت برای درمان بد فرمی دندانها و فکها هستند. یکی از روشهای عالی برای مرتب کردن دندانها ارتودنسی است. اما ارتودنسی انواع مختلفی دارد که هر روش با روش دیگری متفاوت است.
با این مقاله همراه شوید تا با انواع ارتودنسی دندان و کاربرد آن بیشتر آشنا شوید.
مراحل انجام ارتودنسی دندان
- مشاوره اولیه و چکاپهای قبل از انجام ارتودنسی
- قالب گیری از دندانها
- تصویر برداری برای ارتودنسی دندان
- چکاپ مجدد بیمار
- مشخص کردن نوع ارتودنسی
- شروع درمان ارتودنسی
- تنظیم جلسات بعدی با پزشک برای چکاپ ارتودنسی دندانها
- خارج کردن بریس از دهان
طول درمان و مدت زمان ارتودنسی دندان
بیشتر بیماران این نگرانی را دارند که چه مدت باید ارتودنسی را در دهان خود جهت درمان نهایی نگه دارند. باید بدانید به طور معمول زمان مورد نیاز برای درمان نهایی 24 ماه است، اما برخی از بیماران به مدت زمانی کمتر از 12 ماه نیاز دارند. اما برخی دیگر از بیماران هم هستند که طول درمان آنها حتی به سه سال هم کشیده میشود تا دندانهایشان در جای صحیح خود قرار گیرند.
مزایای ارتودنسی دندان
- با انجام ارتودنسی، بسیاری از مشکلات فک و دندانها رفع میشود و طول عمر دندانها افزایش پیدا میکنند.
- درمان انواع مشکل دهان و دندان مانند بیرون زدگی، چرخش، تو رفتگی، جابجایی ریشه، زاویه غلط و...
- بسیاری از روشهای مراقبتی و بهداشتی دندان وجود دارند که با توجه به بد فرم بودن دندانها کارایی ندارند و بعد از انجام ارتودنسی به راحتی میتوان از روشهای بهداشتی و مراقبتی دهان و دندان استفاده کرد.
- با قرار گیری مرتب دندانها در کنار یکدیگر، فشار وارد شده به همه دندانها یکسان میشود.
- با انجام ارتودنسی نظم و هماهنگی بین دندانها ایجاد میشود که مشکلات هضم و غذا خوردن نیز رفع میشود.
عوارض ارتودنسی دندان
امروزه تمام کارهایی که برای زیبایی و درمان صورت، دهان و دندان انجام میشوند، همگی دارای عوارض مختص به خود هستند که ارتودنسی هم از این قضیه مستثنی نیست. البته در صورت رعایت و مراقبتهای بعد از ارتودنسی و همچنین رعایت بهداشت دهان و دندان این عوارض به حداقل میرسند.
شایع ترین عوارض ارتودنسی عبارتند از:
- پوسیدگی دندان
- بیماری لثه
- خطر برگشت بد فرمی دندان با درمان با ارتودنسی
- زخم و خراش دهان
- درد فک
- کوتاه شدن و تحلیل طول ریشه دندانها
انواع ارتودنسی دندان
- ارتودنسی ثابت
- ارتودنسی متحرک (ارتودنسی متحرک انواع مختلفی دارد که عبارتند از: بریس فانکشنال، ارتودنسی نامرئی، پلاک هاولی
- ارتودنسی با بریسهای فلزی (ارتودنسی با بریس فاکشنال انواع مختلفی دارد که عبارتند از: بریسهای خود تنظیم یا دیمون، بریس با کشهای رنگی
- ارتودنسی با براکتهای سرامیکی
- ارتودنسی شفاف یا نامرئی
- ارتودنسی لینگوال (ارتودنسی لینگوال انواع مختلفی دارد که عبارتند از: Incognito ،In-Ovation ،iBrace ،STb ،Suresmile Lingual QT
- ارتودنسی دیمون
- ارتودنسی دندان نیش
1. ارتودنسی ثابت
همانطور که گفته شد روشهای ارتودنسی متفاوت است. یکی از این روشها ارتودنسی ثابت است. همانطور که از نام این روش مشخص است، امکان جابجایی سیمها توسط بیمار وجود ندارد. مدت زمان مورد نیاز برای درمان دندانها با استفاده از این روش تقریبا 2 سال است که این مدت زمان با توجه به شدت مشکل، شرایط دهان و دندان، انجام و یا عدم انجام نکات بهداشتی و مراقبتی و... میتواند کمتر یا بیشتر شود. در مدت زمان درمان بیمار باید ماهی یک بار به پزشک مراجعه کند تا پزشک کارهایی را روی سیمها و کشها انجام دهد. در ابتدای درمان ممکن است کمی درد داشته باشید که به مرور زمان این دردها کمتر میشوند.
ارتودنسی ثابت مناسب چه افرادی است؟
- افرادی که مشکلاتی مانند اپن بایت (فاصله بین دندانها)، اوربایت (درجه همپوشانی دندانها به روی هم) و یا کراس بایت (عدم انطباق دندان های دو فک بالا و پایین) دارند.
- افرادی که مشکل انحراف میدلاین (انحراف خط قوس دندانهای بالا و پایین) دارند
- افرادی که فاصله دندانهایشان زیاد است.
- افرادی که دندانهایشان بیش از اندازه به هم چسبیده است.
مزایای ارتودنسی ثابت
- در این روش مشکل جابجایی چندین دندان را به طور همزمان میتوان رفع کرد.
- ارتودنسی ثابت انواع مختلفی دارد که میتوان بسیاری از مشکلات دهان و دندان را با آن درمان کرد.
- عدم نیاز همکاری بیمار با پزشک.
- به دلیل ثابت بودن ارتودنسی، احتمال برگشت دندانها به حالت اولیه خود بعد از درمان کمتر است.
معایب ارتودنسی ثابت
- رعایت و مراقبت از دندانها با وجود دستگاه ثابت ارتودنسی، مشکلتر میشود.
- هزینه این روش نسبت به ارتودنسی متحرک بیشتر است.
- اگر مشکلی برای دستگاه پیشآید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
2. ارتودنسی متحرک
از این روش درمانی، برای درمان مشکلات جزئی دندانها و فک استفاده میشود. از ارتودنسی متحرک برای درمان دندانهای فک بالا و پایین میتوان استفاده کرد اما تحمل این روش برای دندانهای پایینی کمی دشوار است. استفاده از ارتودنسی متحرک موجب میشود تا بیمار به راحتی موقع غذا خوردن یا مسواک زدن بتواند دستگاه را از دهان خارج و دوباره وارد کند. برای آنکه از این روش درمانی نتیجه مورد نظر را بگیرید، باید به نکاتی که پزشک میگوید به دقت توجه کنید.
این روش تشکیل شده از یک صفحه پلاستیکی و سیم که دندانها را با آرامی تحت فشار قرار میدهد تا به جای خود بروند.
کاربرد ارتودنسی متحرک
- صاف کردن تاج دندان
- درمان مشکلاتی مانند جلو و یا کج بودن دندانها
- درمان بد فرمی دندانها به آرامی و درد کمتر
مزایای ارتودنسی متحرک
- شستشوی دهان و دندان در این روش بسیار راحت است که همین امر از بروز مشکلات لثهای جلوگیری میکند.
- رعایت نکات بهداشتی در ارتودنسی متحرک راحتتر از روش ثابت است.
- احتمال آسیب دیدن دندانها در این روش نسبت به ارتودنسی ثابت کمتر است.
- بریسهای متحرک را میتوانید از دهان خارج و تمیز کنید.
- به عنوان محرک رشد برای کودکانی که درحال رشد هستند کاربرد دارد.
- امکان تنطیم پلاکها وجود دارد.
معایب ارتودنسی متحرک
- تحمل این روش درمانی برای دندانهای پایین دشوار است.
- بریسهای ارتودنسی متحرک، بر روی حرف زدن و صدا تاثیر میگذارند.
- این روش برای مشکلات دندانی خفیف کاربرد دارد.
- هزینه ارتودنسی متحرک مخصوصا به روش نامرئی بالا و گرانتر است.
- به دلیل امکان جابجایی پلاکها درصورت توجه نکردن بیمار به نکات گفته شده ممکن است باعث مشکلاتی همچون شکستن شود.
3. ارتودنسی با بریسهای فلزی
یکی از روشهای ارتودنسی دندان، ارتودنسی با استفاده از بریسهای فلزی است. این روش یکی از موثرترین و قدیمیترین روشهای درمانی است که امروزه بسیار کوچکتر از بریسهای قدیمی شدهاند که جنس این بریسها از فلز یا فولاد ضد زنگ هستند.
در این روش براکتها به خود دندان وصل میشوند و تا اتمام دوره درمانی در همان محل باقی میمانند. بریس ها با اعمال فشار بر روی دندانها موجب حرکت آنها به سمت محل مناسب میشوند. بریسها خود به دو دسته تقسیم میشوند که عبارتند از بریس خود تنظیم یا دیمون و بریس با کشهای رنگی
ارتودنسی با بریس فلزی مناسب چه افرادی است؟
- افرادی که بین دندانهایشان فضای خالی و یا شکاف وجود دارد.
- افرادی که دندانهایشان ناهماهنگ با یکدیگر و یا بسیار کج است.
- افرادی که مشکلاتی مانند اوربایت، کراس بایت و یا اپن بایت دارند.
- افرادی که دندانهای بالا و پایینشان باهم هم ردیف نیستند.
مزایای ارتودنسی با بریسهای فلزی
- بیشتر مشکلات دندان را میتوان با این روش از بین برد.
- این روش یکی از موثرترین روشها است که میتوان با هزینهای کم همه مشکلات دندان را از بین برد.
- ماندگاری و طول عمر این بریسها زیاد است.
- این روش برای همه افراد در هر سنی مناسب است.
4. ارتودنسی با براکتهای سرامیکی
این روش کاملا شبیه به ارتودنسی با براکتهای فلزی است با این تفاوت که جنس اینگونه براکتها از مواد کامپوزیتی و آلیاژهای سرامیکی است و رنگ اینگونه براکتها کاملا همرنگ با دندان هستند. مدت زمان مورد نیاز برای درمان دندانها با استفاده از این روش تقریبا 18 تا 24 ماه است.
کاربردهای ارتودنسی با بریسهای سرامیکی
بریسهای سرامیکی معمولا تمامی مشکلات مربوط به دندان و فک را میتوانند برطرف کنند که برخی از این مشکلات عبارتند از:
- دندانهای فاصلهدار
- بهم فشردگی دندانها
- مشکلاتی همچون اپن بایت، اوربایت و کراس بایت
- جلو و عقب بودن دندانها نسبت به یکدیگر و یا چرخش دندان
مزایای ارتودنسی با براکتهای سرامیکی
- یکی از مهمترین مزایای این روش هم رنگ بودن آن با دندانها است که برای کسانی که میخواهند بریس یا سیمهایشان مشخص نشود این روش یکی از بهترین روشها برای آنها است.
- درصورت مراقبت از بریسها احتمال شکستن و یا لب پریدگی آنها به حداقل میرسد.
- این روش یکی از روشهای کم درد است که کمترین آسیب را به لثه وارد میکند.
معایب استفاده از بریسهای سرامیکی
- هزینه و تعداد جلسات این روش درمانی زیاد است.
- ارتودنسی سرامیکی نسبت به ارتودنسی فلزی بیشتر در معرض ترک خوردن و یا شکستگی است.
- بریسهای سرامیکی نسبت به بریسهای فلزی بزرگتر هستند اما به دلیل بی رنگ بودنشان زیاد دیده نمیشوند.
- جنس بریسها از مینای دندان محکمتر است بنابراین هنگام خارج کردن آن از دهان ممکن است به مینای دندان آسیب وارد شود.
5. ارتودنسی شفاف یا نامرئی
یکی از روشهای خوب برای افرادی که میخواهند دندانهایشان در طول درمان ظاهری زیبا داشته باشد ارتودنسی شفاف یا نامرئی است. در این روش از یک دسته قالب شفاف استفاده میشود که غیر قابل مشاهده هستند و لبخندی زیبا را به شما هدیه میدهند. در این روش با استفاده از تصویر برداری پیشرفته مراتب درمان شما از اولین محل قرار گیری دندان تا آخرین محل قرار گیری به نمایش در میآید. بعد از آن یک ارتودنسی شفاف برای شما ساخته میشود که با استفاده از آن دندانهایتان به مرور زمان به محل مورد نظر خود حرکت میکنند. ارتودنسی نامرئی کاملا غیر مشاهده است به صورتی که اغلب افراد نمیتوانند بفهمند که دندانهای شما ارتودنسی شده است.
در این روش ارتودنسی باید به مدت 20 تا 22 ساعت در روز روی دندانهایتان باقی بماند تا به نتیحهای که میخواهید دست پیدا کنید و فقط در زمانهایی که میخواهید مسواک بزنید، غذا بخورید و یا از نخ دندان استفاده کنید میتوانید آنها را از دهان خود خارج کنید.
کاربری ارتودنسی نامرئی
با استفاده این روش درمانی بسیاری از مشکلات دندان را میتوان از بین برد که این مشکلات عبارتند از:
- بهم ریختگی دندانها
- فاصله زیاد بین دندانها
- شلوغی و بهم ریختگی دندانها
- کراس بایت، اپن بایت و اوربایت
مزایای ارتودنسی شفاف یا نامرئی
- ظاهر شفاف و نامرئی این ارتودنسی از مشخص شدن ارتودنسی دندانهایتان جلوگیری میکند.
- با توجه به قالبهای آن که از جنس پلاستیک نرم هستند فرد احساس راحتی بیشتری نسبت به روشهای سنتی میکند.
- نظافت و بهداشت راحتتر و بهتر دهان و دندان
- نیاز به مراجعه کمتر به پزشک برای معاینه
- عدم محدودیت غذایی
- نتیجه گیری سریع و طول درمان کمتر
معایب ارتودنسی نامرئی
- هزینه بالای این روش نسبت به سایر روشها
- نیاز به گذاشتن آن به مدت 22 ساعت در روز بر روی دندانها
- نیاز به متعلقات
6. ارتودنسی لینگوال
در ارتودنسی لینگوال، براکتها پشت دندان قرار میگیرند. به همین علت به این روش ارتودنسی مخفی یا براکت داخلی نیز میگویند. هر چند ارتودنسی برای هر سنی به خصوص برای کودکان مورد استفاده قرار میگرد اما ارتودنسی لینگوال مناسب جوانان و بزرگسالان است.
بسیاری از افراد به دلیل شکل ظاهری ارتودنسیهایی که از رو انجام میشوند نمیخواهند این کار را انجام دهند اما در این روش این مشکل حل شده و به راحتی میتوانید دندانهای خود را ارتودنسی کنید. معمولا مدت زمان درمان دندانها با استفاده از این روش بین 18 تا 36 ماه است.
مزایا ارتودنسی لینگوال
- یکی از مهمترین مزیتهای این ارتودنسی غیر قابل مشاهده بودن آن است.
- این روش نسبت به روشهای دیگر قابلیت بیشتری در زمینه مشکلات پیچیده دندان مانند چرخش دندان، مشکل ارتفاع دندان، وجود فضای خالی بین دندان دارد.
- در صورتی که بیمار موارد بهداشتی دهان و دندان را رعایت کند ممکن است براکتها تغییر رنگ دهند که این تغییر رنگ قابل مشاهده نمیباشد.
معایب ارتودنسی لینگوال
- یکی از معایب بزرگ این روش زمان بر بودن نصب براکتها است.
- به دلیل پیچیدگی این روش، حتما باید به پزشک متخصص مراجعه کنید.
- تجهیزات ارتودنسی لینگوال ممکن است با زبان یا لثه درگیر شوند و بر روی آنها زخم ایجاد کند.
- هزینه این ارتودنسی نسبت به ارتودنسی با براکت فلزی بالاتر است.
7. ارتودنسی دیمون
ارتودنسی دیمون یکی از ارتودنسیهای تنطیم شونده است که همانند بریسهای سنتی و فلزی بر روی دندان قرار میگیرند. اما تفاوت بریس دیمون نسبت به سایر بریسها این است که به جای سفت و محکم شدن روی دندان از یک مکانزیم لغزنده و کنترل کننده مخصوص استفاده میشود. این سیمها بر روی براکتها سوار میشوند و دندانها را به محل مورد نظر هدایت میکنند.
در این روش افراد کمتر احساس درد میکنند و همچنین از نظر زیبایی و مدت زمان درمان این نوع برس عالی است.
مزایای ارتودنسی دیمون
- در این روش ظاهر بریسها شفاف است و کاملا غیر قابل مشاهده هستند.
- مدت زمان درمان دندانها در این روش بین 2 تا 7 ماه کمتر از روشهای دیگر است.
- نیاز به مراجعه کمتر به پزشک برای تنطیم بریسها
- وارد شدن فشار کمتر به دندانها
- حساسیت و سایش کمتر دندانها
- تمیز کردن بریسهای دیمون بسیار راحتتر از روشهای سنتی است.
معایب ارتودنسی دیمون
- سیمهای فلزی آن قابل مشاهده هستند.
- در چند روز اول فرد ممکن است احساس درد کند.
- هزینه این روش نسبت به ارتودنسی سنتی بیشتر است.
8. ارتودنسی دندان نیش
دندانهای نیش در دو طرف دهان قرار گرفتهاند که یکی از مهمترین عوامل مهم زیبایی دندان و چهره محسوب میشوند. در بعضی مواقع دندانهای دیگر راه رشد دندان نیش را بسته و یا باریک کردهاند که در نتیجه دندان نیش در محل مشخص خود بیرون نمیزند که در این حالت گفته میشود دندان نیش نهفته است.
در 90% مواقع این نهفتگی فقط در یک طرف دهان اتفاق میافتد. همچنین این امکان وجود دارد که دندان نیش به سمت سقف یا گونهها متمایل شود. برای درمان این مشکل باید از ارتودنسی مخصوص دندان نیش استفاده کنید.
یکی از بهترین روشها برای درمان دندان نیش و هدایت آن به سمت جایگاه اصلی خود استفاده از براکت ارتودنسی است. در طی این درمان ابتدا با استفاده از جراحی ساده و سپس با استفاده از ارتودنسی دندان نیش هم راستا با دندانهای دیگر خواهد شد.
بهترین سن برای انجام ارتودنسی چه زمانی است؟
یکی از سوالات رایج برای ارتودنسی دندان این است که بهترین سن برای انجام ارتودنسی چه زمانی است؟ باید به شما بگوییم طبق نظریه متخصصان بهترین سن برای انجام ارتودنسی دندانها بین 8 تا 12 سال است. زیرا در این بازه سنی استخوان فک و دندانهای دائمی درحال رشد هستند که ارتودنسی موجب رشد دندانها در جای خود میشود.
اما امروزه با توجه به پیشرفت در زمینه علم دندان پزشکی، متخصصان، درمان با ارتودنسی را تا زمانی که فردی لثههای سالمی داشته باشد حتی در بزرگسالی انجام میدهند که نتیجه هم کاملا رضایت بخش است.
رعایت اصول بهداشتی بعد از انجام ارتودنسی
- از مهمترین نکات بعد از انجام ارتودنسی دندان، مسواک زدن و کشیدن نخ دندان است.
- استفاده از دهانشویه برای ترمیم لثهها الزامی است.
- مراجعه منظم و ماهانه به پزشک.
- رعایت رژیم غذایی مناسب به طوری که باید از خوردن مواد غذایی سفت مانند بلال، آجیل، ذرت و خوراکیهای چسبنده مانند آدامس، تافی و... خودداری کنید. برای خوردن میوهجات هم آنها را به قطعات کوچک تقسیم کنید و سپس میل کنید.
هزینه ارتودنسی دندان چقدر است؟
هزینه انجام ارتودنسی به عوامل مختلفی بستگی دارد که این عوامل عبارتند از وسایل و تجهیزات مورد نیاز، مدت زمان درمان، آماده سازیهای قبل از انجام ارتودنسی مانند کشیدن، جرمگیری، پرکردن و... بنابراین قیمت تمام شده انجام ارتودنسی متفاوت است. بهترین کار این است که به کلینیکهای متنوع و دنداپزشکیهای مختلف مراجعه کنید تا بهترین قیمت را برای انجام اینکار پیدا کنید.
شاید برای شما هم سوال باشد
در چه مواردی نمیتوان از بریس سرامیکی استفاده کرد؟
1. افرادی که در طول روز از قهوه، سیگار و دیگر موادی که موجب لکهدار شدن بریس میشوند استفاده میکنند. 2. افرادی که دندانهایشان الگوی خاصی دارد. 3. میزان فشار در بریسهای سرامیکی بسیار کمتر از بریسهای فلزی است، بنابراین افرادی که نیاز به تغییرات زیادی دارند بهتر است از این روش درمانی استفاده نکنند.هزینه ارتودنسی فلزی چقدر است؟
ارتودنسی فلزی، یکی از بهترین روشها برای مرتب کردن دندانها و مشکلات دندانی دیگر است که با کمترین هزینه میتوانید انجام دهید. بنابراین افرادی که به دنبال روشی مطمئن ودر عین حال کم هزینه هستند بدون شک ارتودنسی فلزی بهترین روش است.آیا ارتودنسی دندان دردناک است؟
یکی از مهمترین دغدغه افراد برای ارتودنسی میزان دردناک بودن آن است. بیشتر درد ارتودنسی معمولا روزهای اول آن است زیرا دندانها شروع به جابجا شدن میکنند، همچنین زمانی که میخواهید بریسها را جابجا کنید ممکن است دندانهایتان کمی درد بگیرند که کاملا قابل تحمل است.