در چه صورتی باید از قرص کلسیم استفاده کرد؟ مقدار مناسب کلسیم
در چه صورتی باید از قرص کلسیم استفاده کرد؟ مقدار مناسب کلسیم
بسیاری از افراد به میزان کلسیمی که باید روزانه به بدن برسد اهمیتی نمیدهند. برخی دیگر از افراد هم پس از آن که روز خود را به پایان رساندند به فکر رساندن کلسیم به بدن میافتند. اما باید بدانید که کلسیم برای سلامت قلب و قوی کردن استخوانها بسیار مهم است. برای رساندن کلسیم به بدن روشهای مختلفی وجود دارد که میتوانید از هر یک از این روشها کمک بگیرید.
در این مقاله قصد داریم به طور مفصل و کامل شما را با کلسیم و مقدار مناسب آن برای بدن آشنا کنیم.
کلسیم چیست؟
یکی از فراوانترین و مهمترین مواد معدنی موجود در بدن انسانها کلسیم است.
نقش کلسیم در بدن و ضرورت آن چیست؟
کلسیم یکی از فراوانترین مینرالهای موجود در بدن است که بیشتر آن در استخوانها و دندانها یافت میشود. با توجه به این موضوع کمبود کلسیم موجب پوکی استخوان میشود. در بدن بسیاری از افراد حدود 1 کیلوگرم کلسیم وجود دارد که این مقدار با توجه به استخوان بندی هر شخص متفاوت است. حدود 99% کلسیم در دندانها و استخوانها است و 1% دیگر آن در عضلات و ماهیچههای ما وجود دارد که همین یک درصد موجب انقباض ماهیچههای بدن میشود. با افزایش سن کلسیم بدن رفته رفته کمتر میشود و همین امر موجب بروز عوارضی مانند روی هم جمع شدن ستون فقرات، شکستگی انتهای استخوان ران، پوکی استخوان و... میشود.
باید توجه داشته باشید که وجود کلسیم برای انجام تحرکات بسیاری از اعضای بدن بسیار مهم است زیرا این ماده در بافتهای نرم بدن موجب هدایت جریان عصبی، انقباض ماهیچهها، فعال کردن تعداد زیادی از آنزیمها، تحریک پذیر کردن عصب ماهیچهای و... میشود. به طور کلی وجود 10 گرم کلسیم برای بدن واجب است.
علائم کمبود کلسیم
یکی از شایعترین علائم کمبود کلسیم ضعف دندانها و استخوانها است که متاسفانه این مشکل در بسیاری از سالمندان و زنان یائسه به چشم میخورد.
به طور کلی عوامل زیادی در کمبود کلسیم در بدن نقش دارند که از مهمترین آنها میتوان به افزایش سن، رژیم غذایی نادرست، تغییرات هورمونی و کمبود ویتامین D اشاه کرد.
بسیاری از افراد علائمی که نشان دهنده کمبود کلسیم است را نادیده میگیرند که همین امر موجب بروز مشکلات جدیتری میشود. اما اگر شما هم کمبود کلسیم را در بدن خود شناسایی کردید و به موقع درمان کردید، میتوانید از عوارض و مشکلات جدیتر جلوگیری کنید.
از دیگر علائم کمبود کلسیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد و گرفتگی عضلات از علائم کمبود کلسیم
یکی از نشانههای کمبود کلسیم در بدن گرفتگی و درد عضلات است. هنگامی که کلسیم بدن کافی نباشد سلولهای عصبی حساس شده و موجب درد و گرفتگی عضلات میشود. همچنین این امر موجب بیحسی، گز گز شدن دستها و پاها و همچنین کشیدگیهای ناگهانی عضلات و مختل شدن سیستم عصبی میشود. اگر به مقدار کافی آب بنوشید و میزان هموگلوبین بدنتان هم مناسب باشد اما همچنان درد و گرفتگی عضلات دارید باید سطح کلسیم بدنتان را بررسی کنید.
- دندانهای ضعیف و شکننده از علائم کمبود کلسیم
کمبود کلسیم نشانههایی را بر روی دندانها باقی میگذارد. همچنین کمبود کلسیم در کودکان موجب تاخیر و نقص رشد دندانهای کودکان میشود و در بدن بزرگسالان هم موجب مشکلات دهان و دندان و حتی پوسیدگی دندانها میشود.
ضعیف شدن استخوانها از علائم کمبود کلسیم
با توجه به این که کلسیم برای سلامت استخوانها بسیار مهم است، کمبود آن موجب ضعیف شدن استخوانها و در نهایت بروز مشکلات بزرگتری مانند شکستگی و حتی پوکی استخوان میشود. همچنین کمبود این ماده میتواند منجر به کوتاهی قد و کمتر شدن قدرت استخوانها شود.
با توجه به این امر والدین باید در سنین رشد کودکان خود به جذب کلسیم در بدن آنها اهمیت دهند و مطمئن شوند که به بدن فرزندشان کلسیم کافی میرسد. همچنین سالمندان و خانمها پس از یائسگی باید حتما مکملهای کلسیم مصرف کنند تا از تحلیل رفتن استخوانهایشان جلوگیری کنند.
- عفونتهای مکرر از علائم کمبود کلسیم
کلسیم موجب افزایش سطح ایمنی بدن میشود. همچنین این ماده به مقابله بدن با باکتریها، ویروسها، قارچها و مخمرها کمک میکند. با توجه به این امر هنگامی که کلسیم بدن کاهش پیدا میکند بروز مشکلاتی مانند عفونت و سرماخوردگی نیز افزایش پیدا میکند.
- تاخیر بلوغ در دختران نوجوان از علائم کمبود کلسیم
کودکان دختر اگر در سنین کودکی خود کلسیم کافی به بدنشان نرسد دچار بلوغ تاخیری میشوند همچنین این امر بر روی قاعدگی آنها تاثیر گذاشته و موجب گرفتگی شدید عضلات شکم و درد در زمان قاعدگی و بی نظمی قاعدگی میشود. همچنین کمبود کلسیم در سنین کودکی ممکن است که بر روی مراحل بعدی زندگی و تولید مثل هم تاثیر بگذارد.
در طی تحقیقات انجام گرفته نشان داده شده است که کمبود کلسیم و ویتامین D در دختران میتواند منجر به عدم رشد کافی دخترها در دوران بلوغ شود. همچنین اگر در رژیم غذاییتان کلسیم کافی وجود نداشته باشد میتواند منجر به اختلالات تعادل مواد معدنی ستون فقرات در دوران بلوغ دختران شود. با توجه به این موضوع اگر در فرزند خود علائم کمبود کلسیم را مشاهده کردید حتما نزد پزشک بروید و از او مشاوره بگیرید.
- اختلالات خواب از علائم کمبود کلسیم
هنگامی که افراد در طول شب خواب خوبی نداشته باشند در طول روز میزان تواناییشان برای انجام کارها کاهش پیدا کرده و نمیتوانند فعالیتهای روزانه خود را به درستی انجام دهند. یکی از عواملی که موجب مشکلات خواب میشود کمبود کلسیم است.
هنگامی که افراد در شب خواب خوبی داشته باشند این هورمون به طور طبیعی افزایش پیدا میکند تا افراد بتوانند راحتتر بخوابد اما اگر کلسیم در بدن کم باشد تولید ملاتونین (هورمون خواب) دچار اختلال میشود.
با توجه به این موضوع اگر نتوانستید به درستی بخوابید و یا در هنگام خواب دچار مشکل می شوید باید سطح کلسیم بدنتان را بررسی کنید. همچنین برای جلوگیری از این مشکل میتوانید هر شب قبل از خواب یک لیوان شیر گرم بنوشید.
- افزایش علائم PMS (سندروم پیش از قاعدگی) از علائم کمبود کلسیم
سندرم PMS یا پیش از قاعدگی یکی از مشکلاتی است که بسیاری از خانمها با آن روبرو هستند. این مشکل با علائمی مانند هوس غذایی، بیحالی، گرفتگی و نفخ در شروع تخمک گذاری و 1 تا 2 روز بعد از شروع قاعدگی مشاهده میشود. این علائم اگر زیاد مشاهده نشوند مشکلات بزرگی برای شما ایجاد نمیکنند اما اگر ادامهدار باشند احتمالا شما دچار کمبود کلسیم شدهاید و حتما نزد پزشک متخصص بروید.
بهترین نوع مکمل کلسیم کدام است؟
قبل از آنکه به سراغ انواع مکملهای کلسیم برویم بهتر است که هر یک از این مکملها را به خوبی بشناسید زیرا هر یک ویژگیهای مختص به خود را دارند. مکملهای کلسیم در شکلهای متفاوتی مانند قرص لیکویید، کپسول و پودر تولید میشوند که یکی از تفاوتهای مهم میان هر یک از آنها ساختار کلسیم موجود در هر یک است.
از رایجترین مکملهای کلسیم میتوان به قرص کلسیم کربونات و قرص کلسیم سیترات اشاره کرد.
مکمل کلسیم کربنات
- از مزایای این قرص میتوان به دارا بودن 40% المنتال کلسیم و قیمت مناسب آن اشاره کرد.
- از عوارض این قرص هم میتوان به یبوست، نفخ و ایجاد سنگ کلیه اشاره کرد.
- همچنین این قرص را حتما باید بعد از وعده غذایی مصرف کنید.
مکمل کلسیم سیترات
عارضه گوارشی این قرص بسیار کمتر کلسیم کربنات است و همچنین 27% جذب بالاتری نسبت به کلسیم کربنات دارد. همچنین با مصرف این قرص خطر ابتلا به سنگ کلیه کاهش پیدا میکند و فرد میتواند در هر شبانه روز این قرص را مصرف کند. از جمله ویژگیهای این قرص میتوان به نیاز نبودن به اسید معده اشاره کرد. بنابراین افراد مسن میتوانند آن را به راحتی مصرف کنند.
فواید مصرف قرص کلسیم
- جلوگیری از پوکی استخوان
- کاهش چربی خون
- بهبود مارکرهای متابولیک
- کاهش ریسک سرطان روده
عوارض مصرف قرص کلسیم
مکملهای کلسیم در صورت مصرف میتوانند عوارض کوتاه مدتی از خود به جای بگذارند که این عوارض شامل نفخ، یبوست، درد معده و... میشود. شما با مصرف مکمل سیترات کلسیم میتوانید این عوارض را به حداقل برسانید و از آنها جلوگیری کنید. اما از جمله عوارض بلند مدت مصرف قرص کلسیم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش ریسک سرطان پروستات
- احتمال بروز سکته قلبی
- احتمال ایجاد سنگ کلیه
- افزایش بیش از حد سطح کلسیم خون
در تحقیقات انجام گرفته نشان داده شده است که در صورت مصرف بیش از حد ۱۵۰۰ میلی گرم کلسیم در طول روز احتمال بروز سنگ کلیه در افراد افزایش پیدا میکند. بنابراین شما با کنترل میزان مصرف کلسیم در طول روز و همچنین انتخاب سیترات کلسیم میتوانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید. همچنین در صورت مصرف بیش از حد کلسیم فرد دچار هایپرکلسمی (بالا رفتن سطح کلسیم خون) میشود که این امر با نشانههایی مانند حالت تهوع، درد معده، تحریک پذیری و افسردگی نمایان میشود.
عوارض عدم مصرف کلسیم در بارداری
- افزایش فشار خون در بارداری
- افزایش خطر شکستگی استخوان در سنین بالا
- زایمان زودرس
- عدم رشد کافی کودکان
- کمتر بودن وزن کودک در هنگام به دنیا آمدن
- سوزش و بی حسی انگشتان دست و پا
- مشکلات قلبی
- کاهش اشتها
- گرفتگی عضلات بدن و پا
زمان مناسب مصرف کلسیم
هنگامی که افراد از فواید کلسیم آگاه میشوند این سوال برایشان پیش میآید که در روز چند عدد قرص کلسیم بخوریم و یا قرص کلسیم را چه موقعی بخوریم؟
در اینجا باید به شما بگوییم که این موضوع به نوع قرص کلسیمی که برایتان تجویز شده است بستگی دارد. اگر شما قرص کلسیم کربنات مصرف میکنید باید آن را بعد از وعده غذایی بخورید زیرا برای جذب نیاز به اسید معده دارد. اما اگر قرص کلسیم سیترات مصرف میکنید میتوانید آن را در هر ساعت از شبانه روز مصرف کنید زیرا برای جذب نیازی به اسید معده ندارد.
نکات مهم دیگری که برای مصرف قرص کلسیم باید در نظر داشته باشید:
- تداخلات دارویی با قرص کلسیم
برخی از داروها میتوانند بر جذب کلسیم تاثیر بگذارند به همین منظور شما نباید مکملهای کلسیم را به همراه قرص آهن یا داروهای کورتیکو استروئید مصرف کنید و بینشان باید حدود 2 تا 4 ساعت فاصله بیندازید.
- مقدار مناسب و استاندارد کلسیم
با توجه به اینکه بدن شما حدود 500 میلی گرم کلسیم نیاز دارد، باقی کلسیم مصرفی هدر خواهد رفت. به عنوان مثال اگر شما قرص کلسیم ۱۰۰۰ میلی گرمی مصرف کنید بدن شما تنها ۵۰۰ میلی گرم کلسیم آن را دریافت میکند. طی تحقیقات انجام گرفته نشان داده شده است که دریافت 500 میلی گرم کلسیم در دو قسمت بهتر است.
منابع کلسیم
بسیاری از افراد میدانند که مواد غذایی همچون شیر، پنیر، بستنی، لوبیای پخته، انجیر خشک، حبوبات خشک شده، بروکلی، ماهیهای نرم استخوان و سبزیجات برگدار سرشار از کلسیم هستند اما بسیاری از مواد غذایی دیگری هم وجود دارند که سرشار از کلسیم هستند و میتوانند مقدار مناسب بدنتان را تامین کنند. این مواد غذایی عبارت است از:
- میگو
- بادام
- آجیل
- پارمسان
- پرتقال
- پنکیک
- میوه پاپایا
انسان در طول روز به چه میزان کلسیم نیاز دارد؟
- کودکان تازه به دنیا آمده تا 6 ماهگی: 200 میلی گرم
- کودکان بین 7 تا 12 ماه: 260 میلی گرم
- کودکان بین 1 تا 3 سال: 700 میلی گرم
- کودکان بین 4 تا 8 سال: 1000 میلی گرم
- افراد بین 9 تا 18 سال: 1300 میلی گرم
- افراد بین 19 تا 50 سال: 1000 میلی گرم
- افراد 51 تا 71 سال: 1200 میلی گرم برای خانمها و 1000 میلی گرم برای آقایان
- افراد 71 سال به بالا: 1200 میلی گرم
- خانمهای باردار و شیرده با توجه به سن خود رورانه باید 1000 تا 1300 میلی گرم کلسیم مصرف کنند.
(باید توجه داشته باشید که این میزان با توجه به شرایط هر فرد تغییر پیدا میکند بنابراین برای مصرف میزان دقیق کلسیم نزد پزشک متخصص بروید تا با او مشورت کنید.)
شاید برای شما هم سوال باشد
عوارض کمبود کلسیم در بدن چیست؟
با توجه به اینکه هر یک از اعضای بدن انسان نیاز به کلسیم دارد، کمبود آن موجب بروز مشکلاتی در بدن میشود. هنگامی که کلسیم بدن کم کاهش مییابد عوارضی همچون: پوکی استخوان، ریزش مو، افسردگی و مشکلات عضلانی را در پی دارد.کمبود کلسیم چگونه روی افسردگی تاثیر میگذارد؟
عوامل متفاوتی میتوانند موجب بروز افسردگی در افراد شوند. این مشکل ممکن است که بر اثر کمبود یک یا چندین ماده مغذی رخ دهد. کلسیم منجر به ریلکس شدن و آرامش افراد میشود اما افرادی که دچار افسردگی شدهاند احتمال میرود که میزان کلسیم بدنشان بسیار کم شده باشد. طبق تحقیقات انجام گرفته شده بر روی زنان کرهای مشخص شد: هرچه میزان کلسیم موجود در رژیم غذایی کمتر باشد افراد بیشتر دچار افسردگی میشوند.علائم مهم کمبود کلسیم در بدن کدام است؟
دردهای استخوانی، خستگیهای مفرط، ریزش مو، سندروم پیش از قاعدگی و... از علائم مهم کمبود کلسیم هستند.مهمترین روشهای تشخیص کمبود کلسیم در بدن چیست؟
با آزمایش خون ساده میتوانید سطح کلسیم خون و کمبود آن را بررسی کنید البته اگر سن شما بالا است میتوانید برای تشخیص کمبود کلسیم آزمایش سنجش تراکم استخوان انجام دهید.