نشانه‌هایی که باید دندان عقل خود را بکشید + دندان عقل نهفته

نشانه‌هایی که باید دندان عقل خود را بکشید + دندان عقل نهفته

در ابتدا باید توضیح دهیم که دندان عقل چیست؟ دندان عقل به آخرین دندان در بالا و پایین فک گفته می‌شود که دندان پزشکان آن را آسیای سوم می‌نامند. دندان عقل در همه افراد در یک زمان مشخصی رشد نمی‌کند اما می‌توان گفت که معمولا دندان عقل در اواخر دوره نوجوانی و یا اوایل دهه سوم زندگی یعنی 18 تا 25 سالگی رشد می‌کند. بسیاری از افراد بعد از گذشت این سنین دارای چهار دندان عقل هستند اما برخی از افراد هم هستند که تعداد دندان عقل‌شان کمتر از سایر افراد است و یا حتی به صورت نهفته در فک باقی می‌مانند و فقط با جراحی خارج می‌شوند.

انواع دندان عقل

همانطور که گفته شد هر فردی دارای دو دندان عقل در فک بالا و دو دندان عقل در فک پایین است. یعنی به طور کلی هر فرد دارای چهار دندان عقل است. اما باید بدانید که رشد این دندان‌ها در هر فردی متفاوت است. به طور کلی رشد دندان عقل در هر فرد به سه شیوه متفاوت اتفاق می‌افتد که در ادامه این سه شیوه را بررسی می‌کنیم:

1. دندان عقل نهفته

دندان عقل نهفته به دندانی گفته می‌شود که از زمان رویش آن گذشته است اما قادر نیست که در ردیف مناسب سایر دندان‌ها قرار بگیرد. این دندان امکان دارد که در بافت سخت و یا نرم دندانی گیر کرده باشد. این اتفاق در بعضی از مواقع به دلیل بیماری‌هایی در کودکی به صورت ارثی با عدم هماهنگی رشد استخوان فک با اندازه دندان‌ها و... رخ می‌دهد.

2. دندان عقل کامل و سالم

دندان عقلی که به طور کامل و سالم رشد کرده است با محدودیت فضا روبرو نشده و روش طبیعی خود را به صورت کامل انجام داده که در این صورت این دندان در فک هیچ گونه مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما به دلیل آن که در انتهای فک قرار گرفته باید به بهداشت آن اهمیت ویژه‌ای قائل شد.

3. دندان عقل نیمه نهفته

اگر دندان عقل نتواند به طور کامل رشد کند و تنها قسمتی از آن از لثه خارج شود دندان عقل نیمه نهفته گفته می‌شود.

عوارض رشد نامناسب دندان عقل

در ادامه عوارض رشد نامناسب دندان عقل و عوارض عدم رسیدگی به موقع به آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

1. آسیب رساندن به سایر دندان‌ها

دندان عقل هنگامی که به سایر دندان‌ها فشار وارد می‌کند می‌تواند موجب بروز عفونت در آن ناحیه شود. همچنین اگر دندان عقل به دندان‌های اطراف فشار وارد کند می‌تواند چینش دندان‌ها را به هم بریزد که در این صورت فرد باید حتما ارتودنسی کند.

2. پوسیدگی سایر دندان‌ها

از دیگر عوارض عدم به موقع رسیدگی به دندان عقل می‌توان به پوسیدگی سایر دندان‌ها و یا حتی خود دندان عقل اشاره کرد. دندان عقل اگر در نبود فضای کافی رشد کند، نسبت به دندان‌های دیگر بیشتر در معرض خطر پوسیدگی قرار می‌گیرد، زیرا مسواک زدن این دندان کمی مشکل است. علاوه بر این موضوع باکتری‌ها و مواد غذایی در لای لثه و دندان عقل گیر می‌کنند زمینه پوسیدگی دندان عقل را فراهم خواهند کرد.

3. ایجاد کیست و تورم

دندان عقل داخل کیسه‌ای در درون استخوان فک رشد می‌کند. در زمان رشد این دندان ممکن است که کیست آن با مایعاتی پر شود و در نهایت موجب ایجاد کیست شود. همچنین کیست می‌تواند به استخوان فک اعصاب و دندان‌ها آسیب وارد کند، علاوه بر این موضوع در مواقعی می‌تواند به یک تومور غیر سرطانی و خوش خیم نیز تبدیل شود.

4. بیماری‌های لثه

دندان عقل که به خوبی رشد نمی‌کند را نمی‌شود به طور کامل تمیز کرد، بنابراین خطر احتمال بروز بیماری‌های التهابی افزایش پیدا می‌کند.

آیا باید دندان عقل را بکشیم؟

همانطور که گفته شد عدم رشد مناسب دندان عقل می‌تواند موجب بروز مشکلاتی برای افراد شود اما باید بدانید که این مشکل برای تمامی افراد رخ نمی‌دهد. البته باید بدانید که 35 درصد از افراد کل دنیا دندان عقل‌شان رشد نمی‌کند و 65 درصد از دیگر افراد دندان عقل‌شان ممکن است که مشکل ساز شود.
به طور کلی اگر دندان عقل به صورت طبیعی رشد کند، نیازی به کشیدن ندارد اما اگر این دندان با توجه به تشخیص پزشک موجب بروز عوارض مختلفی برای فرد شود کشیدن آن ضروری می‌شود.

طبق تحقیقاتی که در سال 2007 انجام گرفته نشان داده شده که حداقل دو سوم از عمل‌های کشیدن دندان عقل غیر ضروری بوده است و این مقدار ناچیز نیست که حتما باید مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد.

چگونه متوجه شویم که زمان کشیدن‌ دندان‌ عقل فرا رسیده است؟

هنگامی که دندان عقل شروع به درآمدن می‌کند به دندان‌های دیگر نیز فشار وارد می‌کند و موجب می‌شود که دندان‌های منظم شما شروع به جابجایی کنند. هنگامی که دندان‌هایتان جابجا می‌شوند مشکلاتی مانند حرکت یک دندان به جلوی دندان دیگر، عفونت، مشکلات لثه و... رخ می‌دهد که این امر موجب باقی ماندن غذا در لابه لای دندان‌ها می‌شود.
اولین نشانه‌‌ای که برای کشیدن دندان عقل پدیدار می‌شود درد در میان دندا‌ن‌ها است. این درد را شما معمولا در فک خود احساس می‌کنید علاوه بر این موضوع جویدن برخی از غذاها مانند گوشت و یا سبزیجاتی که نیاز به جویدن زیاد دارند می‌توانند این درد را بیشتر کنند.
از دیگر نشانه‌های کشیدن دندان عقل احساس درد و یا حساسیت دندانی است. همچنین به یکدیگر چسبیدن دندان‌ها هم می‌تواند نشان دهنده این باشد که شما باید دندان عقل خود را بکشید زیرا هنگامی که فضای کافی در دهان برای رشد دندان عقل وجود نداشته باشد این دندان با زاویه رشد می‌کند و در راستای دندان‌های دیگر قرار نمی‌گیرد و این امر موجب تورم، به هم فشردگی دندان‌‌ها، آسیب دیدن دندان‌های اطراف و عفونت لثه می‌شود. اگر شما احساس کردید که دندان عقل به سختی در حال رویش است، باید هر چه سریع‌تر آن را بکشید زیرا به هم فشرده شدن دندان‌ها می تواند موجب بروز مشکلات جدی دیگری هم شود.

چه زمانی لازم می‌باشد که دندان عقل خود را بکشیم؟

1. اگر دندان‌هایتان سالم باشند و هیچ گونه پوسیدگی در اطراف دندان‌هایتان مشاهده نکنید.
2. دندان‌های‌تان به صورت طبیعی در کنار یکدیگر قرار گرفته باشند
3. دندان عقل کاملا رشد خود را کرده باشد.
4. دندان‌های‌تان را به طور روزانه تمیز کنید.

کشیدن دندان عقل

میزان آسانی و یا سختی کشیدن دندان عقل به موقعیت و میزان رشد دندان عقل در دهان بستگی دارد. اگر دندان عقل شما به طور کامل رشد نکرده باشد مانند دندان‌های دیگر کشیده می‌شود. علاوه بر این موضوع برای متوجه شدن میزان سختی آن می‌توانید به پزشک مراجعه کنید تا پزشک وضعیت دندان‌های شما را قبل از انجام درمان دندان عقل بررسی کند. اما به طور کلی همانطور که گفته شد اگر دندان عقل به طور کامل رشد نکرده باشد به راحتی کشیده می‌شود. اما اگر دندان عقل در زیر پوشش لثه و داخل استخوان فک قرار گرفته باشد جراح باید ابتدا لثه را برش دهد و سپس قسمتی از استخوان اطراف دندان را خارج کند و بعد از آن ابتدا دندان عقل را به قطعات کوچک تقسیم و سپس آن را از جای خود بیرون آورد.

عوارض کشیدن دندان عقل

از جمله عوارض شایع پس از کشیدن دندان عقل می‌توان به خونریزی شدید، نفوذ به سینوس ماگزیلا و آسیب اعصاب اشاره کرد. ماگزیلا حفره بزرگی است که در بالای دندان عقل قرار گرفته که در بعضی از مواقع با کشیدن دندان حفره‌ای به قطر یک میلی‌متر ایجاد می‌شود. اما اگر این قدرت کمتر از 2 میلی‌متر باشد می‌تواند خود به خود ترمیم شود. اما اگر قطر آن بیشتر از این حد شود پزشک متخصص باید با استفاده از تکنیک فلپ آن را ترمیم کند.

مراقبت‌هایی که بعد از کشیدن دندان عقل باید انجام دهید

مدت زمانی که طول می‌کشد شما بهبود پیدا کنید به نوع و سختی جراحی بستگی دارد.به طور کلی به مدت 5 تا 7 روز طول می‌کشد دندان عقل کشیده شده بهبود پیدا کند و همچنین لثه نیز 3 تا 4 هفته طول می‌کشد تا بهتر شود. اما اگر در حین انجام جراحی استخوان فک دچار آسیب شود بهبودی کامل شما تا شش ماه به طول می‌انجامد.

جراحی دندان عقل چگونه انجام می‌شود؟

همانطور که گفته شد کشیدن و یا جراحی دندان عقل به شرایط دندان‌ عقل شما بستگی دارد اگر دندان عقل شما از شرایط خوبی برخوردار باشد به راحتی با کشیدن دندان عقل انجام می‌شود اما اگر دندان عقل شما نهفته باشد نیاز به جراحی دارد.
هنگامی که دندان نهفته باشد جراح شرایط سختی را پیش رو خواهد داشت او در چنین شرایطی ابتدا بی‌حسی موضعی را تزریق می‌کند سپس یک شکاف در محل دندان عقل ایجاد می‌کند تا بتواند ریشه دندان عقل را ببیند. سپس سعی بر بیرون آوردن دندان عقل می‌کند اما باید توجه داشته باشید که این روند با توجه به محل قرار گیری دندان متفاوت است.

عوارض جراحی دندان عقل

• ایجاد حفره خشک
• عفونت پس از جراحی
• آسیب دیدن عصب دندان و یا دندان‌های مجاور

مراقبت هایی که در 24 ساعت اول بعد از جراحی دندان عقل باید انجام دهید:

1. تا یک ساعت پس از جراحی دندان عقل باید گاز استریل را با فشار روی زخم بگذارید باقی بماند.
2. آب دهان‌تان را به طور معمول فرو ببرید.
3. از باز و بسته کردن یا تعویض گاز خودداری کنید.
4. در صورت امکان سه تا چهار ساعت از صحبت کردن بپرهیزید.
5. توجه داشته باشید که خونریزی خفیف تا 6 ساعت پس از جراحی طبیعی است.
6. تا چند ساعت بعد از جراحی ناحیه عمل شده را از روی صورت باید به فاصله هر ده دقیقه به دقیقه کمپرس کنید.
7. تا 24 ساعت بعد از جراحی ممکن است که بزاق آغشته به خون باشد.
8. در صورت بروز خونریزی شدید باید گاز استریل را تا کنید و آن را بر روی محل جراحی شده قرار دهید و آن را با استفاده از دندان‌ها فشار دهید.
9. بهتر است قبل از از بین رفتن اثرات داروی بی‌حسی از داروهای مسکن معمولی استفاده کنید.
10. اگر درد ادامه داشت با توجه به دستورات پزشک از مسکن تجویز شده استفاده کنید. همچنین بروز تب تا یک درجه سانتیگراد پس از عمل جراحی نشان دهنده عفونت می‌باشد و طبیعی است.
11. با توجه به آن که بدن برای بهبود و ترمیم زخم نیاز به مواد غذایی پر انرژی و کافی دارد هیچ کدام از وعده‌های غذایی خود را حذف نکنید.
12. در 12 ساعت بعد از عمل جراحی شما باید غذاهای سرد و مایع استفاده کنید. همچنین از روز بعد می‌توانید رژیم غذایی معمول را شروع کنید و تا یک هفته از جویدن غذا بر روی ناحیه جراحی شده خودداری کنید.